Szlaki pogranicza

Szlak czarny Nowogród Bobrzański - Skibice - Nowogród Bobrzański 35 km

Zapraszamy na przejażdżkę rowerem po gminie Nowogród Bobrzański poznając nowy „czarny” szlak rowerowy z Nowogrodu Bobrzańskiego przez Drągowinę, Dobroszów Wielki, Popowice, Przybymierz, Skibice, Kotowice, Sobolice, Klępinę i z powrotem do Nowogrodu Bobrzańskiego o łącznej długości 35 km. Na trasie szlaku będziemy mogli odpocząć wśród przepięknych krajobrazów leśnych oraz zwiedzić lokalne atrakcje takie, jak zabytkowe budowle w Drągowinie, Dobroszowie Wielkim, Przybymierzu i Skibicach a także obszary i tereny leśne znajdujące w obszarach „Natura 2000”. Trasa szlakiem czarnym to przede wszystkim piękne widoki roztaczające się na cała gminę Nowogród Bobrzański. Jedź z nami!

Szlak czarny rozpoczyna swój bieg przy budynku Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Nowogrodzie Bobrzańskim przy ul. Pocztowej 7.

Tym razem zwiedzimy południowo-wschodnią cześć gminy Nowogród Bobrzański. Pierwszą część trasy pokonamy jadąc jednocześnie szlakiem żółtym. Start rozpoczynamy skręcając w prawo na ulicę Pocztową i kierując się cały czas prosto przejeżdżamy dwa skrzyżowania dróg (najpierw na Żary i zaraz potem na Krzywaniec), by za mostem na rzece Bóbr skręcić w prawo w ulicę Kościelną. Po przejechaniu 100 metrów skręcamy w lewo jadąc dalej tą ulicą zostawiając po prawej stronie Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

My jedziemy trasą brukową a następnie szutrową pod górę, przejeżdżając drogę w kierunku Żagania. Dojeżdżamy do początku drogi leśnej nr 51, która znajduje się po prawej stronie. Jest to 1,6 km naszej trasy. Teraz będziemy jechać cały czas w kierunku południowo wschodnim aż do początku Drągowiny. Po drodze na 5 km naszej podróży można skręcić w prawo i zajechać na odpoczynek przy ruinach starego młyna. Dwieście metrów dalej wyjeżdżamy z lasu i jedziemy dalej drogą polną aż do pierwszego napotkanego domostwa. Przejeżdżając obok domu skręcamy lekko w lewo, by po 200 metrach wjechać na ulicę asfaltową. Tutaj kończy się „nasza przygoda” ze szlakiem żółtym, ponieważ skręcamy o 270 stopni w prawo jadąc dalej do końca miejscowości.

Jadąc cały czas prosto mijamy mostek i odbijamy lekko w prawo wjeżdżając w drogę najpierw leśną a później polną aż do samego Dobroszowa Wielkiego, który znajduje się w 9,6 km podróży szlakiem czarnym. Tutaj w centrum znajduje się plac zabaw i wiata, przy której można odpocząć. Kontynuując naszą podróż z miejsca odpoczynku wyjeżdżamy w lewo w ulicę Lipową, by po 400 metrach skręcić w lewo jadąc dalej drogą polną do Popowic. W 11,9 km dojeżdżamy do krzyża, by obok niego skręcić w lewo na drogę asfaltową a później ułożoną z płyt betonowych. Tak dojeżdżamy ponownie do drogi wojewódzkiej nr 295, którą po skręcie w prawo w kierunku Żagania, jedziemy 200 metrów by następnie skręcić w lewo do lasu na drogę szutrową oznaczoną przez leśników jako droga nr 52. Tak jedziemy cały czas przez 3 kilometry aż do skrzyżowania z drogą nr 53. My jednak skręcając w lewo dalej poruszamy się drogą nr 52, aż do samego Przybymierza. Po drodze mijamy kolejną drogę leśną tym razem nr 51, która prowadzi z Dybowa do Drągowiny. Aby wjechać do Przybymierza musimy skręcić w prawo i przejeżdżając mostek wjeżdżamy na drogę asfaltową (ul. Rzeczna) udając się cały czas prosto i lekko pod górę aż do rozwidlenia dróg, przy którym stoi Kościół p.w. WNMP. Jest to 20,60 km naszej podróży. Po przejechaniu 100 metrów jest skręt w kierunku Kotowic i Drągowiny. My jednak udajemy się prosto na Skibice. Droga jest najpierw asfaltowa, ale tuż po minięciu tablicy z napisem miejscowości przechodzi w nawierzchnię brukową a na dodatek prowadzi lekko pod górkę przez co jest uciążliwa do jazdy. W 23.00 km można chwilę odpocząć na przystanku autobusowym, zwłaszcza że, naprzeciwko na wzniesieniu stoi Kościół katolicki p.w. Św. Marcina. 300 metrów dalej skręcamy w lewo i jadąc dalej drogą asfaltową mijamy piękny Pałacyk.

Po przejechaniu 2 km ukazało się nam rozwidlenie dróg, w lewo w kierunku Przybymierza i Drągowiny a w prawo w kierunku Kotowic i my właśnie tą drogą podróżujemy dalej. Następnie mijamy lekkie wzniesienia i ostry zjazd w Kotowicach (należy zachować ostrożność). Jadąc przez tę miejscowość tuż przed kościołem w 27,6 km trasy, po prawej stronie znajduję się Krzyż pokutny. My jadąc dalej po kilku metrach skręcamy ostro i pod górkę w lewo w drogę, która prowadzi do Kościoła Rzymskokatolickiego pw. MB Szkaplerznej, a mijamy go po prawej stronie. Za Kościołem znajduje się świetlica i plac zabaw. Po chwili odpoczynku jedziemy dalej prosto do końca sołectwa, by kierować się w kierunku zachodnim w stronę Klępiny. Droga polno-leśna (oznaczona przez leśników pod nr 49) mało uczęszczana i trudna do przejechania zwłaszcza podczas suszy lub mocnych opadów deszczu. Oprócz tego na tym odcinku jest kilka podjazdów i zjazdów, co też nie czyni jej komfortowej. Po przejechaniu trzech kilometrów w 30,80 km szlaku, po lewej stronie jest możliwość zjazdu do Sobolic (ok. 100 m), ale my podążamy dalej prosto omijając „obwodnicą” Sobolice. W km 31,200 po raz kolejny spotykamy się ze szlakiem żółtym, który prowadzi z Klepiny do Sobolic. My udajemy się dalej prosto szlakiem czarnym właśnie do Klępiny, do której dojeżdżamy po przejechaniu prawie dwóch kilometrów. Wjeżdżając na drogę prowadzącą z Drągowiny jedziemy dalej prosto jeszcze ok. 100 metrów do skrzyżowania dróg „żegnając” się ze szlakiem żółtym. Dalej jedziemy już prosto główną drogą do Nowogrodu Bobrzańskiego. Po dwóch kilometrach dojeżdżamy do drogi krajowej nr 27, którą przejeżdżamy i jadąc dalej dojeżdżamy do Rynku, by skręcając najpierw w prawo a później w lewo wjechać na ulicę Zacisze. Po 200 m metrach łączmy się ze szlakiem niebieskim, którym to już wspólnie skręcając w lewo stromym zjazdem dalej ulicą Zacisze a następnie ulicą Młyńską dojedziemy do mostu a następnie w prawo drogą główną do końca naszej trasy, która znajduje się przy Ośrodku Kultury.

Na trasie wycieczki warto poznać:

Drągowina

(niem. Neuwaldau) położona jest nad rzeką Brzeźnicą. Została założona przed 1237 rokiem przez augustianów z klasztoru z Nowogrodu Bobrzańskiego, wkrótce po ufundowaniu klasztoru przez Henryka Brodatego w 1217 r. Pojawiła się wówczas w dokumentach nazwa Nuwenwalde, w 1263 roku Nuwald, a w 1268 Nouowaldow. Informacja o potwierdzeniu przez Henryka Brodatego wcześniejszego nadania klasztorowi augustianów w Nowogrodzie Bobrzańskim 50 małych łanów w Drągowinie pochodzi ze wspomnianego 1237 roku, a o nadaniu przez opata 50 frankońskich łanów sołtysowi z 1214 roku. Wieś długo należała do klasztoru, najpierw nowogrodzkiego, później żagańskiego, aż do 1810 roku, kiedy to przeprowadzono kasatę dóbr zakonnych.

Zabytki Drągowiny:

• Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego, z XV wieku, przebudowany w XVII wieku. Jednonawowa budowla o wąskich i wysokich oknach oraz prosto zakończonym prezbiterium. Kruchta była pierwszym obiektem dobudowanym do nawy, która stanęła po stronie północnej. Drągowiny nie ominęła reformacja i już w 1540 roku kościół zajęli protestanci. W 1668 roku powrócił on do katolików. Zakrystia stanęła prawdopodobnie w XVII wieku po północnej stronie prezbiterium, a po przeciwnej kaplica. Poszerzono otwory wejściowe i prawie wszystkie okienne. Okno wschodnie prezbiterium zamurowano, a następnie otynkowano ściany. Początkowo przy kościele stała drewniana wieża, ale około 1690 roku na jej miejscu wzniesiono nową, murowaną. W 1782 roku kościół w Drągowinie poddano pracom remontowym m.in. z powodu problemów technicznych związanych z osiadaniem gruntu pod wieżą. Pod koniec XIX wieku prowadzono następne prace i wówczas do wieży dobudowano przypory, ale jej stan zachowania w ciągu XX wieku uległ pogorszeniu i około 1990 roku budowla została rozebrana. Kościół w Drągowinie jest kamienno-ceglaną, jednonawową budowlą z węższym prostokątnym prezbiterium. Do dziś zachowały się w całości pierwotne mury świątyni. Dach dwuspadowy nakrywa obie partie kościoła, a wszystkie otwory okienne nawy i prezbiterium są zamknięte półkoliście, podobnie jak drzwiowe, umieszczone w północnej ścianie nawy oraz w kruchcie. Płaskim stropem drewnianym jest przykryte wnętrze nawy, sklepieniem krzyżowym prezbiterium, a zakrystii kolebkowym z lunetami. Zachowały się w szczytach prezbiterium ślady po pierwotnym, półkolistym sklepieniu drewnianym. Przy ścianie zachodniej stoi zbudowana w XVIII-XIX stuleciu empora organowa wsparta na dwóch słupach, z organami z końca XIX wieku. Z 1898 roku pochodzi ołtarz główny Wniebowstąpienia Pańskiego, natomiast ołtarz Ukrzyżowania umieszczony w kaplicy z drugiej ćwierci XVII wieku. Kościół jest otoczony piętnastowiecznym, gotyckim murem kamiennym z barokową bramą z końca XVII wieku. Rzeźbiona Pieta i płaskorzeźba przedstawiająca św. Augustyna wieńczy falisty szczyt bramy.
  
  
  
  
• Plebania - barokowa z XVII wieku, która po raz pierwszy była wzmiankowana w 1540 roku. Budynek nie przetrwał do naszych czasów, podobnie jak i przypuszczalnie następny, który mógł być wzniesiony w XVII wieku. W stylu barokowym w 1736 roku zbudowano kamienno-ceglaną siedzibę proboszcza, która poddana została gruntownej modernizacji w połowie następnego stulecia. Poszerzone zostały wówczas okna oraz wymieniono stolarkę. Piętrowy, nakryty dachem czterospadowym budynek przetrwał do czasów współczesnych. Zachowany został oryginalny układ wnętrz, sklepienia kolebkowe, stropy oraz więźba dachowa.

Dobroszów Wielki

Wcześniej do 1936 roku nazywany Groß Dobritsch a w latach 1936–1945 Großboberau. Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy określającej wartość – „dobra”. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Dobroschów podając jej znaczenie "Gutland" czyli po polsku "Dobra ziemia".

Wieś o genezie średniowiecznej - pierwsza wzmianka pochodzi z 1245 roku. Dobroszów występuje w niej jako Dobroschow w związku z tym, że został podarowany przez księcia śląskiego Bolesława Rogatkę klasztorowi augustianów w Nowogrodzie Bobrzańskim. Pierwsza informacja o przynależności Dobroszowa do rodu von Steinborn pojawia się w połowie XV wieku, a z następnej, pochodzącej z około 1474 roku dowiadujemy się o innych właścicielach dóbr w Dobroszowie - rodzinie von Zwecke. Dobra dobroszowskie pod koniec XV stulecia przeszły w ręce rodziny von Unwürde, a następnie von Gladis z Gorzupii. Gladisowie posiadali początkowo tylko folwark dolny, ale później powiększyli majątek o folwark górny. Ostatni właściciel z tego rodu Sigismund Heinrich sprzedał dobra w roku 1752 braciom von Bomsdorf, którzy powiększając je o ziemię kupioną od rodziny von Zeschau stali się posiadaczami całego Dobroszowa Wielkiego. Właściciele Dobroszowa od początku XIX wieku zmieniali się wielokrotnie, a jako jeden z ostatnich, przedwojennych, wymieniany jest dr Bierei z Celle.

Zabytki Dobroszowa Wielkiego:

• dwór z 1789 roku. W XVI wieku została wzniesiona w tej wsi pierwsza siedziba rycerska, a znajdowała się w miejscu, gdzie około połowy XVIII wieku zbudowano dwór. Stanowiący element założenia dworskiego budynek zlokalizowany w centrum miejscowości, stanął w jego północno-zachodniej partii. Podczas wznoszenia dworu wykorzystano mury starszej, prawdopodobnie renesansowej budowli. Jej relikty można jeszcze dostrzec w południowej części. Przebudowa obiektu w duchu klasycystycznym miała miejsce w 1789 roku, co zapewne nastąpiło po pożarze lub katastrofie budowlanej. Pod koniec XIX wieku miały miejsce kolejne prace budowlane, ale tym razem we wnętrzu dworu. Po II wojnie światowej musiano dokonać dalszych zmian w budynku podczas adaptacji na mieszkania i biura Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Obecnie zarządza nim prywatny właściciel. Dwór jest murowanym budynkiem założonym na planie prostokąta. Od zachodu znajduje się przybudówka, mieszczącą klatkę schodową. Obiekt nakryty jest dachem mansardowym z naczółkami. Dach wieńczy sześcioboczna wieżyczka z latarnią i kopulastym hełmem. Główne wejście znajduje się w środkowej części fasady, do którego prowadzą schody z tarasem. Wejście jest umieszczone w pozornym ryzalicie, nad którym widnieje wystawka zwieńczona trójkątnym tympanonem. Pilastrami ozdobione są narożniki dworu. W silnie przekształconym wnętrzu budynku nie zachowało się żadne wyposażenie.
  
  
  
  

Popowice

Przybymierz

Wieś o genezie średniowiecznej założona na ziemi należącej do klasztoru augustianów w Nowogrodzie Bobrzańskim między 1217 a 1238 rokiem. Odnotowana po raz pierwszy w źródłach w 1261 roku pod nazwą Dorf Rychinbach jako własność tego zakonu, zaś kościół w 1415 roku. W 1539 roku po wprowadzeniu we wsi reformacji kościół przejęli protestanci, a dopiero w 1668 roku nastąpił jego powrót do katolików i wówczas opiekę nad świątynią zaczął sprawować ksiądz z Brzeźnicy. Do 1810 roku Przybymierz pozostał własnością zakonną tj. do czasu sekularyzacji przez państwo pruskie majątków klasztornych.

Zabytki Dobroszowa Wielkiego:

• kościół filialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zbudowany prawdopodobnie w XV wieku. Do świątyni w XVII–XVIII stuleciu dostawiono od północy zakrystię i kruchtę oraz przemurowano otwory wejściowe i okienne. Murowana z kamienia i rudy darniowej salowa budowla od wschodu charakteryzuje się trójbocznie zamkniętą częścią prezbiterialną, a kwadratową wieżą od zachodu. Dachem wielospadowym nakryty jest korpus, a hełmem iglicowym wieża. Zachował się wewnątrz szesnastowieczny, skrzyniowy strop renesansowy, zdobiony dekoracją roślinną z przełomu XVI i XVII wieku oraz empora organowa z drugiej połowy XVII stulecia, która jest wsparta na dziewięciu drewnianych słupach. Ostrołukowy otwór wejściowy prowadzi do zakrystii. Na dekoracyjnych zawiasach umieszczonych na całej szerokości skrzydła osadzone są drzwi drewniane. Sklepienie kolebkowe nakrywa zakrystię, a kruchtę kolebkowo-krzyżowe. Zachowało się w świątyni interesujące wyposażenie historyczne – późnogotyckie, drewniane rzeźby Madonny z Dzieciątkiem i św. Anny Samotrzeć z około 1500 roku, późnobarokowa ambona i chrzcielnica pochodząca z XVIII wieku, a także barokowy obraz Ukrzyżowanie, umieszczony za współczesnym ołtarzem głównym. Zdemontowany przed laty ołtarz główny złożono w pomieszczeniu wieży, do którego prowadzą metalowe drzwi obite kratownicą.
  
  
  
  
• dwór z XVIII-XIX wieku. Obiekt został wzniesiony około 1800 roku w stylu klasycystycznym na planie prostokąta i nakryty dachem naczółkowym z powieką. Podczas remontu na początku XX wieku usunięto z elewacji pilastry oraz gzyms międzykondygnacyjny i opaski okienne, a wnętrze gruntownie przebudowano. Zachowało się ceglane pomieszczenie piwniczne, przykryte sklepieniem kolebkowym. Prawdopodobnie jeszcze dziś w pomieszczeniu dawnej kuchni stoi urządzenie piecowe z wylotem kominowym, podobnie jak secesyjny piec z około 1900 roku, postawiony w jednym z pomieszczeń przyziemia.

Skibice

Około 1300 roku odnotowane po raz pierwszy w dokumentach jako Petirswald. W 1435 roku doszło do sprzedaży miejscowości przez panującego księcia własności lennej członkom rodu von Unruh. Dobra należały do rodziny von Landeskron w latach 1474-1483. W 1609 roku od ówczesnych właścicieli - Niebelschützów żagańskie opactwo nabyło pola oraz pastwiska owiec.

Zabytki Skibic:

• kościół filialny pod wezwaniem św. Marcina z XVIII wieku. Barokowa, kamienno–ceglana budowla z 1728 roku jest otoczona kamiennym murem i została wzniesiona na miejscu starszej. Należy ona do salowych świątyń z prezbiterium, zamkniętym trójbocznie od wschodu. Dachem wielospadowym nakryta jest część nawowa wraz z prezbiterialną. Zamknięte łukowato okna znajdują się w elewacjach bocznych. Wieża stoi po stronie zachodniej, a po południowej zakrystia. Wieża posiada kwadratowy zarys i zwieńczona jest hełmem namiotowym. W północnej ścianie wieży znajduje się wejście do kościoła i prowadzi przez sklepioną krzyżowo kruchtę. Do końca XX wieku jego wnętrze było wyłożone ceglaną posadzką, którą usunięto około 2000 roku i zastąpiono wylewką betonową. Drewniany strop przykrywa nawę, a sklepienie kolebkowe z lunetami zakrystię. Drewniany chór stoi w zachodniej części kościoła i wsparty jest na czterech słupach. Zachowały się we wnętrzu świątyni elementy późnobarokowego wyposażenia, a są to: ołtarz główny z obrazem przedstawiającym św. Marcina i dwiema rzeźbami, św Jana Nepomucena oraz drugiego świętego; prospekt organowy oraz ambona. Warte uwagi są również dwa oryginalne żyrandole miedziane, drewniane drzwi z kutymi zawiasami i zamkiem, a także neogotycka chrzcielnica.
  
  
  
  

Kotowice

Do 1945 nazywane Kottwitz. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są znajdujące się tutaj:

• kościół ewangelicki, obecnie rzymsko-katolicki filialny pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej z 1840 roku
  
  
  
  
• spichlerz dworski, z połowy XVIII wieku.
  
  
  
  

Sobolice

Niewielka wieś należąca administracyjnie do sołectwa Drągowina. We wsi obecnie mieszka ok. 35 osób. Można tu dojechać drogą utwardzoną od strony wschodniej z Drągowiny oraz od zachodniej drogą leśną z Klępiny.

Klępina

Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1263 roku (Clepen). Klępina to jedna z większych wsi w Gminie Nowogród Bobrzański. Obecnie liczy ok. 450 mieszkańców. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1263 roku (Clepen). Podzielona na: Klępinę Starą oraz Nową. W części starej znajdował się majątek ziemski. Pozostałością są dziś resztki parku dworskiego oraz zabudowy gospodarczej. W centralnej części wsi znajduje się plac sportowy z wiatą gdzie organizowane są wszystkie większe imprezy i festyny. W Klępinie znajduje się Kościół katolicki pw. Matki Bożej Cudownego Medalika wraz ze znajdującym się opodal cmentarzem. Na końcu wsi jest też zakład tartaczny. Na terenie sołectwa położone jest Nowogrodzkie Przygiełkowisko - specjalny obszar ochrony siedlisk przyrodniczych (obszar Natura 2000).

Obszar Natura 2000 – Nowogrodzkie Przygiełkowisko

Obszar ten zajmuje powierzchnię 31,5 ha i znajduje się 2,5 km na wschód od Nowogrodu Bobrzańskiego, bezpośrednio przy drodze krajowej nr 27 do Zielonej Góry, która wyznacza jego północną granicę. Charakterystycznym elementem jest pas uschniętych brzóz przy drodze. Obszar obejmuje płytką misę torfowiska wraz z otoczeniem. Centralna część obiektu zajęta jest przez szuwary trzcinowe. Najcenniejsza część obszaru Natura 2000 – dawne wyrobisko potorfowe – została objęta ochroną już wcześniej w postaci użytku ekologicznego „Kacza Ostoja” o powierzchni 8,91 ha.

Jest to najdalej na północny wschód wysunięty obiekt ze stanowiskami niezwykle cennych roślin z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: ponikła wielołodygowego (Eleocharis multicaulis) i przygiełki brunatnej (Rhynchospora fusca), w zachodniej i południowo-zachodniej części ich krajowego zasięgu.

Spośród rzadkich roślin wodnych i bagiennych w obszarze występują kłoć wiechowata (Cladium mariscus), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), rosiczka pośrednia (Drosera intermedia), sit ostrokwiatowy (Juncus acutiflorus), przygiełka biała (Rhynchospora alba).

Spośród mchów na uwagę zasługują rzadkie torfowce (Sphagnum palustre) i (Sphagnum papillosum). Omawiany obszar jest jednym z największych stanowisk ponikła wielołodygowego (Eleocharis multicaulis) w Polsce, gatunku z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin – gatunek zagrożony – kat. EN oraz umieszczonego na Czerwonej liście roślin naczyniowych w Polsce jako gatunek wymierający – krytycznie zagrożony (kat. E).